آیه

درباره ارزش صدقه با استناد به آیه‌ای از قرآن گفت حدود 100 آیه دربارۀ صدقه و انفاق آمده است. خداوند در آیۀ10 سورۀ منافقون می‌فرماید «وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْ لا أَخَّرْتَنی‏ إِلى‏ أَجَلٍ قَریبٍ فَأَصَّدَّقَ‏ وَ أَکُنْ مِنَ الصَّالِحین‏ / (10 منافقون) و از آنچه روزىِ شما کرده‌ایم، انفاق کنید، پیش از آنکه یکى از شما را مرگ فرا رسد و بگوید «پروردگارا، چرا تا مدّتى بیشتر [اجل‏] مرا به تأخیر نینداختى تا صدقه دهم و از نیکوکاران باشم؟» 

روایت

امام صادق عليه السلام :

 لَمّا اُنزِلَت آيَةُ الزَّكاةِ  «خُذْ مِنْ أمْوالِهِم صَدَقَةً تُطَهِّرُهم و تُزَكِّيهِم بِها » (توبة : ۱۰۳) و اُنزِلَت في شَهرِ رَمَضانَ، فَأمَرَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله مُنادِيَهُ فَنادى فِي الناسِ : إنّ اللّه َ فَرَضَ علَيكُمُ الزَّكاةَ كَما فَرَضَ علَيكُمُ الصَّلاةَ .

چون آيه زكات «از اموال آنان صدقه اى بگير تا بدان وسيله آنها را پاك و پاكيزه گردانى» در ماه رمضان نازل شد ، رسول خدا صلى الله عليه و آله به جارچى خود فرمود تا در ميان مردم جار زند كه : خداوند زكات را نيز ، همچون نماز بر شما واجب فرمود . 

کلام امام

صدقه صدقه از دیدگاه امام خمینی (س) تعریف صدقه چیزی که ... از دیدگاه امام خمینی (س) تعریف صدقه چیزی که انسان آن ... از دیدگاه امام خمینی (س) تعریف صدقه چیزی که انسان آن را به قصد قربت از مالش خارج می کند ... می کند مانند زکات که انسان از مال خود در راه خدا می دهد را صدقه گویند.  ولی در واقع، صدقه هم شامل واجب می شود و هم ... مال خود در راه خدا می دهد را صدقه گویند. ولی در واقع، صدقه هم شامل واجب می شود و هم مستحب. لیکن در محاورات عموم ...

کلام رهبری 

عنِ الصّادقِ جعفرِ بنِ محمدٍ علیهِماالسّلام قالْ لَیسَ یَتْبَعُ الرَّجُلَ بعدَ موتِهِ مِنَ الاَجر اِلّا ثَلاثَ خِصال 

وقتی که دست ما از این دنیا که دار عمل است کوتاه شد، هیچ اجری نمی‌توانیم برای خودمان دست‌وپا کنیم و تدارک ببینیم مگر از سه ناحیه؛ که این هم البته مربوط می‌شود به قبل [از مرگ]، باز به همین نشئه‌ی دنیایی؛ لکن خب اجری است که جریان دارد؛

این روایت معروفی است؛

«الا ثلاث خصال» مگر از سه کار، از سه خصلت، از سه امر، که اجر از اینها می‌رسد به انسان بعد از مرگ.

صَدَقَةٌ أجْراها فی حَیاتِه فَهِیَ تَجری بَعدِ موتِه

[اول] صدقه‌ی جاریه؛ [صدقه‌ای که در زمان حیات به جریان انداخته و پس از مرگش نیز در جریان باشد.] یک وقت شما پولی را به کسی می‌دهید، خب این صدقه است. یک وقت پولی را مثلاً فرض کنید صرف ایجاد یک بنیادی، یک نهادی می‌کنید که پی در پی و پشت سر هم سود می‌دهد، سود آن متوقف نیست و منقطع نمی‌شود. این صدقه‌ی جاریه است.

و سُنَّةُ هُدًی سَنَّها

دوم، سنت هدایتی که آن را پایه‌گذاری کند و بنا بگذارد.

فَهِیَ یُعمَلُ بِها بَعد موتِه

که این [سنت] مورد عمل است بعد از مرگ او.

یک کار خوبی را باب کنید در جامعه. این سنتی است که هر کسی بعد از شما به آن سنت عمل کند اجر و ثوابش به شما به صورت نو به نو می‌رسد.

وَ وَلَدٌ صالِحٌ یَسْتَغْفِرُ لَه

و سوم، فرزند صالحی تربیت بکنید که برای شما طلب مغفرت بکند از خدای متعال بعد از رفتن شما.

بعضی از بچه‌ها هستند که پدرها، مادرها جانشان را هستی‌شان را آبرویشان را مالشان را صرف این بچه‌ها می‌کنند، بعد از اینکه پدر از دنیا رفت یک فاتحه هم برای پدر نمی‌خوانند؛ یک طلب مغفرت هم برای پدر نمی‌کنند؛ اصلاً یادشان نمی‌آید؛ یادشان هم بیاید قضایا نقل می‌کنند نه اینکه از خدای متعال برای او طلب مغفرت کنند. آن بیچاره آن چیزی که احتیاج دارد این است که شما از خدا برای او طلب مغفرت بکنید، طلب رحمت بکنید. به این احتیاج دارد.

پدر و مادرهایتان را فراموش نکنید. یعنی یکی از چیزهایی که حتماً مقید باشید [این باشد]. در دعای شریف صحیفه‌ی سجادیه درباره‌ی والدین یکی از چیزهایی که حضرت از خدای متعال طلب می‌کنند این است که «توفیق بده من بعد از هر نمازی آنها را دعا کنم.» یعنی این یکی از توفیقات الهی است.

داستان 

مادر حاتم

مادر حاتم طائی به نام (عتبه دختر عفیف) زنی بخشنده بود و تمام اموال خود را به مستحقان می‌داد.

وقتی برادران او کار او را دیدند که اموال را به صدقات می‌داد، او را از تصرف دارائی خود بازداشتند و گفتند: اموال را تلف می نمائی و اسراف می‌کنی.

در مدت یکسال، او را چیزی ندادند، چون یکسال بگذشت گفتند: او از نداری رنج بسیار دیده، حالا بعد از این ممنوعیت در خرج کردن اموال معتدل و زیاده روی نمی‌کند.یک رمه شتر را به او دادند تا از آن استفاده ببرد. در همان وقت زنی از (هوزان) که قبیله ای بزرگ بود، به خدمت مادر حاتم آمده و طبق گذشته از او اطعام و اکرام طلب کرد.

مادر حاتم همه آن رمه شتر را به او بخشید و گفت: در این مدت (یکسال) رنج و بی مالی کشیدم، با خود عهد کردم هر چه بدست آوردم آنرا به صدقه به سائلان و مستحقان و محرومان عطا کنم!

نتیجه گیری 

صدقه دادن هم 70بلا را دور می‌کند، وهم به نوعی محافظت می‌کند از انسان، صدقه دهیم تا بلا از ما و از ضعیف تر از ما دور شود

صفحه قبلی صفحه بعدی فهرست کتاب